Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia
Một phần của loạt bài bác về |
Phân biệt đối xử |
---|
![]() |
Các dạng chính Bạn đang xem: ý nghĩa của chế độ a pác thai
|
Xã hội
|
Tôn giáo
|
Chủng tộc/quốc tịch
|
Biểu hiện
|
Chính sách
|
Biện pháp đối phó
|
Chủ đề liên quan Xem thêm: lâm áng tư
|
|
Apartheid (tiếng Hà Lan: Apartheid, giờ đồng hồ Afrikaan: ɐˈpartɦɛit, phiên âm giờ đồng hồ Việt: A-pác-thai) là 1 trong những quyết sách phân biệt chủng tộc trước đó và được tổ chức ở Nam Phi. Từ Apartheid nhập giờ đồng hồ Hà Lan người sử dụng ở châu Phi Tức là sự riêng biệt biệt, nó mô tả sự phân loại chủng tộc thân mật thiểu số người domain authority Trắng và đại bộ phận dân sinh người domain authority đen sì. Đảng Quốc gia Nam Phi đang được tổ chức quyết sách Apartheid như 1 phần nhập chiến dịch giành giật cử của mình mang đến cuộc bầu cử năm 1948. Với sự thắng cử của Đảng Quốc gia Nam Phi, Apartheid đang trở thành quyết sách chủ yếu trị bên trên Nam Phi từ thời điểm năm 1948 cho tới năm 1994. Theo Apartheid, những quyền, những hiệp hội cộng đồng và những trào lưu của không ít dân domain authority đen sì và những group dân tộc bản địa thiểu số không giống đã trở nên hạn hẹp và luật thiểu số của những người domain authority đen sì được lưu giữ.
Apartheid được cải tiến và phát triển sau cuộc chiến tranh toàn cầu II vì thế Đảng Quốc gia vì thế người Afrikaner cai trị và những tổ chức triển khai Broederbond. Hệ tư tưởng này cũng rất được thiết chế hóa bên trên tây Nam Phi, điểm những vương quốc được Nam Phi quản lý và vận hành theo gót một trách nhiệm tập đoàn lớn những vương quốc (được tịch thu nhập năm 1966 trải qua Nghị quyết 2145 của Liên Hợp Quốc),[1] cho tới Lúc vùng này giành được song lập với cái thương hiệu Namibia nhập năm 1990.[2] Nói rộng lớn rời khỏi, thuật ngữ này hiện nay đang rất được dùng cho những mẫu mã phân biệt chủng tộc với khối hệ thống, được xây dựng vì thế những phòng ban nước nhà nhập một vương quốc, ngăn chặn những quyền và xã hội dân sự của một group nào là cơ của công dân, vì thế thành kiến về dân tộc bản địa.[3]
Phân biệt chủng tộc ở Nam Phi đang được chính thức nhập thời nằm trong địa thời đế quốc Hà Lan, cho tới năm 1795 Lúc người Anh rung rinh Mũi Hảo Vọng.[4] Apartheid với tư cơ hội như 1 quyết sách cấu tạo đầu tiên được reviews sau thời điểm cuộc tổng tuyển chọn cử năm 1948. Pháp luật phân loại người dân trở thành tứ group chủng tộc - "đen", "màu trắng", "màu", và "Ấn Độ", nhì chủng tộc sau cùng được tạo thành nhiều đái phân loại[5]—và những chống dân sinh sống và được tách rời khỏi. từ thời điểm năm 1960 cho tới năm 1983, 3,5 triệu con người Nam Phi ko nên domain authority Trắng đã trở nên xua đuổi ngoài căn nhà của mình, và buộc nên nhập những khu vực dân sinh sống tách biệt. Đây là 1 trong những trong mỗi vụ dịch rời dân sinh sống con số lớn số 1 nhập lịch sử hào hùng tiến bộ.[6] Đại diện chủ yếu trị mang đến những chủng tộc ko nên domain authority Trắng đã trở nên huỷ bỏ nhập năm 1970, và chính thức từ thời điểm năm cơ người domain authority đen sì bị tước đoạt quyền công dân, trở nên một công dân của 1 trong các mươi vùng tự động trị được gọi là bantustans, tứ nhập số cơ đang trở thành vương quốc song lập bên trên danh nghĩa. nhà nước tách tách dạy dỗ, bảo vệ hắn tế, bãi tắm biển, và những cty công nằm trong khác; chỉ hỗ trợ người domain authority đen sì với những cty thông thường là thông thường rộng lớn so sánh với những người domain authority Trắng.[better source needed]
Apartheid tạo nên sự phản kháng và đấm đá bạo lực uy lực nội địa, đôi khi thực hiện quốc tế triển khai cấm vận tranh bị và thương nghiệp lâu nhiều năm so với Nam Phi.[7] kể từ trong thời điểm 1950, hàng loạt những cuộc nổi dậy và phản đối và được đáp trả bằng sự việc cấm và quăng quật tù những căn nhà điều khiển chống phân biệt chủng tộc. Khi biểu hiện không ổn định mở rộng và trở thành mệt mỏi rộng lớn, sinh hoạt quân sự chiến lược nối tiếp leo thang, những tổ chức triển khai nước nhà đang được đáp trả vì thế đàn áp và đấm đá bạo lực. Cùng với những phương án trừng trị được xã hội quốc tế vận dụng mang đến Nam Phi, điều này đã thử mang đến cơ quan chính phủ càng ngày càng trở ngại nhằm lưu giữ cơ chế. Cải cơ hội phân biệt chủng tộc trong mỗi năm 1980 dường như không dập tắt nổi sự chống đối, và nhập năm 1990 tổng thống Frederik Willem de Klerk chính thức thương thuyết nhằm dứt phân biệt chủng tộc,[8] mà đỉnh điểm là cuộc bầu cử dân căn nhà nhiều sắc tộc nhập năm 1994, với thành công của Đại hội Dân tộc Phi vì thế Nelson Mandela điều khiển. tuy rằng vậy những hệ quả của phân biệt chủng tộc vẫn còn đấy tác động cho tới chủ yếu trị và xã hội Nam Phi. De Klerk đang được chính thức quy trình xóa khỏi phân biệt chủng tộc với việc trả lại tự tại cho tất cả những người cố vấn của Mandela và một vài tù nhân chủ yếu trị không giống nhập mon 10 năm 1989.[9] Mặc mặc dù việc huỷ bỏ đầu tiên Apartheid được triển khai nhập năm 1991 với huỷ bỏ sau cùng của luật phân biệt chủng tộc sót lại, những người dân ko nên domain authority Trắng vẫn ko được quy tắc bỏ thăm cho tới năm 1993 và kết thúc đẩy thực sự của Apartheid được xem như là Tính từ lúc năm 1994 với cuộc tổng tuyển chọn cử dân căn nhà.
Mặc mặc dù, hạ tầng pháp luật mang đến căn nhà nghĩa Apartheid không hề tuy nhiên sự bất đồng đẳng về chủ yếu trị, tài chính và xã hội trong số những người domain authority Trắng và người domain authority đen sì ở Nam Phi vẫn nối tiếp tồn bên trên.
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Ban đầu, luật Apartheid bố trí người dân theo gót phụ vương group chủng tộc chính: người domain authority Trắng, người Bantu hoặc người Châu Phi domain authority đen sì, người domain authority color hoặc người dân có xuất xứ lai. Về sau, người châu Á, đè Độ và Pakistan cũng rất được bổ sung cập nhật tăng trở thành group người loại tư. Luật lệ Apartheid xác lập quyền hạn, nghề nghiệp và công việc và nền dạy dỗ nhưng mà từng group người thừa kế. Sở luật nghiêm cấm sự tiếp xúc xã hội trong số những chủng tộc, mang đến quyền phân biệt những ĐK xã hội và lắc đầu bất kể sự thay mặt đại diện nào là của những người dân ko nằm trong group người domain authority tinh khiết cơ quan chính phủ vương quốc. Người nào là công khai minh bạch ngăn chặn Apartheid sẽ ảnh hưởng xem như là người nằm trong sản. nhà nước đang được công bố những thiết chế bình yên khó khăn khiến cho nước nhà Nam Phi trở nên một nước nhà công an.
Xem thêm: rực cháy đam mỹ
Trước Lúc Apartheid trở nên luật đầu tiên, Nam Phi đang được với lịch sử hào hùng lâu nhiều năm về sự việc phân biệt chủng tộc và quyền uy của những người domain authority Trắng. Năm 1910, đang được hạn chế chế rằng những member ở quốc hội nên là kẻ domain authority Trắng. Và Lúc cỗ luật được trải qua nhập năm 1913, số khu đất của những người domain authority đen sì bị số lượng giới hạn xuống chỉ với 13% tổng diện tích S Nam Phi. Rất nhiều người Nam Phi phản đối những giới hạn này. Năm 1912, tổ chức triển khai Đại hội dân tộc bản địa châu Phi ANC được xây dựng nhằm ngăn chặn những quyết sách ko công bình của cơ quan chính phủ. Trong trong thời điểm 1950, sau thời điểm Apartheid trở nên cỗ luật đầu tiên, ANC tuyên phụ vương rằng "Nam Phi thuộc sở hữu toàn bộ những người dân sinh sống bên trên mảnh đất nền này, khắp cơ thể domain authority đen sì và người domain authority trắng" và đấu giành giật yêu cầu huỷ bỏ luật Apartheid. Sau những cuộc nổi loàn chống Apartheid ở Sharpeville nhập mon 3 năm 1960, cơ quan chính phủ đang được cấm toàn bộ tổ chức triển khai chủ yếu trị của những người Phi domain authority đen sì, nhập cơ với ANC.
Từ năm 1960 cho tới trong số những năm 1970, cơ quan chính phủ đang được nỗ lực dẫn đến Apartheid như 1 quyết sách "tách biệt sự vạc triển". Người domain authority đen sì bị đem tới những vùng mới nhất thiết lập và những nông thôn bị nghèo khổ hoá - những điểm và được trù tính nhằm mãi mãi trở nên những chống "hạng hai". Người domain authority Trắng nối tiếp quản lý và vận hành rộng lớn 80% số khu đất. Sự tăng thêm đấm đá bạo lực, bãi thực, tẩy chay và biểu tình phản đối ngăn chặn Apartheid và sự lật ụp luật nằm trong địa của những người domain authority đen sì ở Mozambique và Angola đang được buộc cơ quan chính phủ Nam Phi nên thả lỏng những số lượng giới hạn.
Từ trong số những năm 1970 và 1980, cơ quan chính phủ Nam Phi đang được thực hành một loại những cải tân và đồng ý những người dân làm việc domain authority đen sì links nhằm tổ chức triển khai và quá nhận những sinh hoạt chủ yếu trị của phe trái chiều. Hiến pháp năm 1984 được cho phép người gốc châu Á và người domain authority color xuất hiện nhập nghị viện, vẫn loại trừ người domain authority đen sì gốc Phi - những người dân rung rinh 75% dân sinh. Apartheid nối tiếp bị quốc tế lên án và nhiều nước, nhập cơ với Hoa Kỳ, áp bịa trừng trị tài chính so với Nam Phi. Các cuộc nổi dậy nổ rời khỏi ngày diện tích lớn bên trên những thành phố Hồ Chí Minh đã thử gia tăng mức độ xay so với tổ chức chính quyền Nam Phi. Chính sách Apartheid của cơ quan chính phủ chính thức được tháo dỡ quăng quật. Năm 1990, vị tổng thống mới nhất lên là F. W. de Klerk tuyên phụ vương đầu tiên xoá quăng quật luật Apartheid, trả tự tại mang đến căn nhà điều khiển ANC, Nelson Mandela, và hợp lí hóa những tổ chức triển khai chủ yếu trị của những người Phi domain authority đen sì.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Phân biệt chủng tộc
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
![]() |
Wikimedia Commons đạt thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Apartheid. |
- Understanding Apartheid Learner's Book Lưu trữ 2015-04-08 bên trên Wayback Machine
- the evolution of the white right Lưu trữ 2016-01-12 bên trên Wayback Machine
- History of the freedom charter SAHO
- Apartheid Museum in Johannesburg
- the African Activist Archive Project trang web has material on the struggle against Apartheid
- South Africa: Cuba and the South African Anti-Apartheid Struggle by Nicole Sarmiento
- Interview with Dr. Ranginui Walker about the 'No Maoris' tours vĩ đại South Africa under Apartheid RadioLIVE interview on the exclusion of Maori from the All Blacks during the tours of South Africa under Apartheid.
- the International Centre for transitional Justice (ICtJ) provides resources on the legacy of Apartheid and transitional justice in South Africa.
- JStOR's Struggles for Freedom digital archive on www.aluka.org Collection of primary source historical materials about Apartheid South Africa
![]() |
Wikimedia Commons đạt thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Apartheid. |
Bình luận